Islamiyyətdən öncə Qoşuq yazan və Qoşar anlamında olan insanlara Ozan Verilmişdir. Islamiyyətdən sonra Sazla birlikdə və ya sasız Qoşuq yazan Qoşarlara Aşıq verilmişdir.
Qoşarlar Orta Asiyada Türk Uluslari Arasinda çeşitli aldar almışlar. Qoşarlara Oğuz Türkləri"Ozan" Yakutlar "Oyun", Tonguzlar "Şaman" və ... Demişlər.
Ozan Sözü Türkcəmizdə Qoşar və Öyüd anlamlarinda əskidən qullanılmış bir sözcükdür. Heca Ölçüsilə Qoşuq yazan və söyləyən Qoşarlara Ozan(Aşıq) deyilir. Ozanlar Gərçəyi nə Olduğu Formda yazan və Söyləyən Qoşarlardir. Ozanlar Usta- Öyrənci ilişgilərinə bağlı yetişirlər. Özəlliklərini, yetişdikləri və Yaşadaıqları Sosiyal Çevrədən Alırlar.
Ozanlar diyar Diyar Dolaşaraq kənd Otaqlarında, Qəhvə Xanalrda və meydanlarda Qoşuqlarini oxuyurlar. Bu Tür Qoşulari Geniş Ulus Birlikləri tərəfindən eşidilməsini sağlarlar.
Ozanlar Gəzgin Qoşarlardir. Eldən-Elə Kənddən- kəndə gəzərlər. Ozanlar Gördüklərini və Yaşadiqlarını dilə Gətirib və Ulusu Qəhrəmanlarıdırlar. Ozanlar: Qoşma, Nağıl, Qoçaqlama, Gözəlləmə, Daşlama, Ağı kimin nazım biçimləri və Türklərilə Doğal, Ayrılıq, Ölüm, Qəhrəmanlıq, Eşq və Toplumsal olylar kimin qonularda Qoşamcalar Söylərlər.
Ozanlarin Söylənişində Türk Ulusunun Təməl Görksüzünü Görmək olur. Görüksüz Ötək Baxımından çox böyükdür. Bu Tür Görüksüz Türk Ulusu Arasında Sinədən Sinəyə gəlib çatma bir davranışdır.
Ozan və Aşıq Sənəti qonusunda adlım Şəhərlərin birisi ki Musiqi Dünyası və Saz və Söz Sənətinə çoclu insanlar yetiribdir Güney Azərbaycanin Urmu Şəhərini örnək vermək olur. əlimizdə olan qaynaqlara görə Ozan Sənətinin əski izlərini Urmu Şəhərində Görmək mümkündür. Bu qonuila ilgili Quzey Azərbaycanda araştırmalra aparılır və Bakı Musiqi biliyurdundan bu qonuila ilgili Urmuya gəldikləri zaman məndə(Umud Urmulu) yaxından prof... la görüşük və Urmu və Batı Azərbaycan da tanınmış Ozanları bir araya toplayıb və bir toplanti halınə gətirdik ki bu toplantida çox yaxşı sonuclara səbəb olacağına inaniram.
Batı Azərbaycan və Urmu Ozanlarıla ilgili neçə il bundan öncə bir CD hazırlanmışdır ki bu çalışmada çoxlu Ozanlar öz sənətlərini ifa etmişdilər. Bu Cd tam olaraq internetə yükləmişəm ki aşağıda olan keçdilərlər indirə bilərsiniz.
Başlanqıc
Kəsmə Divani - Aşıq Məhəmməd Hüseyn Dehqan Sözlər Dollu Mustafa
Təcnis - Aşıq Yusif Sözlər Xəstə Qasım
ŞəkərYazı – Aşıq Dərviş Sözlər Aşıq Qərib Şah sənəm Dastani
Qars Havası– Aşıq isməli Sözlər Tufarqanlı Abbas
Qurbəti Havası– Aşıq Əbdüllah
Dihdabanı – Saz Aşıq Bulud Sözlər Tufarqanlı Abbas
Qəreyni havası – Aşıq Nabatəli
Bənayı Hicranı – Aşıq Əli Qaraağaclı
Gülşani Havası – Aşıq Nur Əddin Əlizadə
Dol Hicranı – Aşıq Məhbub
Xaça Xaladı Havası – Aşıq bəxşəli
Siyastapul Havası – Aşıq isməli
Şah Xətai Divanı – Aşıq Əbdüllah Əşrəfi
Ağa Xanı Havası – Aşıq NabatƏli Əzliadə Sözlər Tufarqanlı Abbas
Ovçu Gərayılısı – Aşıq Allah Verdi Sözlər Məhərrəm
Cəmşidi – Aşıq TarVerdi Sözlər Xoylu Şaer Osyan
Müsəlman KəşOğlusu(KəşOvusu)? – Aşıq Bulud Sözlər PurAzər
erməni kəşOğlusu(KəşOvusu)? – Aşıq Əli QaraAğacı Sözlər Aşıq Valı Dastanından
Kəsmə Hıcrn – Aşıq isməli Sözlər Mirmahmid
Urmu Qarabağısı – Bayatı Sözlərilə Oxur Aşıq Əbdüllah Əşrəfi
SeMahı – Aşıq ŞövqƏli Nəcəfzadə
Duraxanı – Aşıq Əyyub Sözlər Dollu mustafa
Nəsrüllah Havası – Aşıq Bəxşəli Salihi Sözlər Dədə Katib
Hərəbi Havası – Aşıq Əli QaraAğacı Sözlər Şahinfər
Araz Basdı – Aşıq Əbdüllah Əşrəfi Sözlər Dollu Mustafa
Taciri Havası – Aşıq NabatƏli Əlizadə Şerlər Balovlu Miskin
Şaqı – Aşıq Bulud Sözlər Əmiri
Xoy Əmrahısı – Aşıq Riza Əjdəri Sözlər Bəhmən VətənOğlu
Əmrahı Havası – Aşıq Nəcəfzadə Sözlər Balovlu Miskin
Səmə Kərəm – Aşıq Səməd Şəfiyi Sözlər Dədə Katib
Dubeyt havası – Aşıq Mənaf Sözlər Heydər Bəhram Dastnaından iki qardaşın Deyişməsi
Həmədan Gərayılısı – Aşıq Əbdüllah Sözlər Şaer Müxlis
Qoca Əkbəri – Aşıq isməli Sözlər Heydər Bəhram Dastanı
Bəhməni Havası – Aşıq TarVerdi Sözlər Xoylu Salik
Tərəkəmə Gözəlləməsi – Aşıq Əjdəri Xoylu Sözlər Aşıq Qərib Şahsənəm Dastanı
Osmanli Şərqisi – Aşıq Əli Qaraağacı Sözlər Aşıq Ələsgər
Urmu Şərqisi – Aşıq Bulud Said Sözlər Urmulu Şaer Muxtar
Ruhani Havsı – Aşıq Nabatəli Sözlər Yədüllah Paşayi
Hərbi Havası – Aşıq isməli lütfu Sözlər KurOğlününn bektaş dastanı
Zarıncı – Aşıq Həsən Əkbəri Sözlər Əndəlib
Bəhri Divan – Aşıq Məhbub Sözlər Aşıq Mənaf
Misri – Aşıq Nabatəli Əlizadə Sözlər kuroğlunun Mehtər Dastanı
Sulduzu Havası – Aşıq Əli QaraAğacı Sözlər Əmrah Dastanı
Cığalı Təcnıs – Aşıq Mənaf Sözlər Şaer Xəstə Qasım
Mühtərimi Havası – Aşıq isməli sözlər Dəli Çüban
Paşam köçdü Havsı – Aşıq Əli QaraAğacı Sözlər Aşıq allahi
Göyçə Gözəlləməsi – Aşıq Bulud Said Binisli Yəqub
Pənahı Havası – Aşıq Nabatəli Əlizadə Sözlər Xəstə Qasım
Gərayılı Havsı - Aşıq Dərviş Sözlər Tufarqanlı Abbas
Şənod? - Aşıq Əli QaraAğacı Sözlər Qurbani
Rəvzə Gərayılısı – Aşıq Aşıq Bulud Said Sözlər Şaer PurAzər
Urmu Gözəlləməsi – Aşıq Əbdüllah Sözlər Əli Şah Dastanı
Dəstan - Aşıq NabatƏli Əlziadə Sözlər BabaƏli CavanMərd
Şair: Qoşar
Şer: Qoşuq
Görksüz: Ədəbiyyat
Ötək: tarix
salam aqa umud bu filari necur indir elemek olur
ReplyDelete